Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir? Boğaz Ağrısı Nasıl Geçer?

 

Boğaz ağrısı, solunum yolu enfeksiyonlarının arttığı kış aylarında en sık rastlanan ve yayılan sağlık sorunları arasındadır. Genellikle kişinin hapşırığı veya öksürüğünde yer alan damlacıklar yolu ile havadan solunum yolu ile diğer insanlara bulaşır. Sanılanın aksine kişiyi boğaz ağrısına sürükleyen soğuk hava veya üşümek değildir. Kapalı alanlarda daha fazla kalınması dolayısıyla daha fazla virüse maruz kalma, düşük nem ve virüslerin gelişecek alan bulması, hastalığın kış aylarında yaşanma riskini artıran faktörlerdir.

Rinovirüs, RSV, Koronavirüs, İnfluenza A, İnfluenza B, Parainfluenza Virüsler ve İnsan Metapnömovirüsü (İMPV) gibi üst solunum yolu hastalıklarına etken virüsler; tonsilit, farenjit, larenjit, krup, öksürük, yutkunma sorunu, grip, nezle, zatürre gibi boğaz ağrısına neden olan hastalıklara neden olurlar. İtalyan Pediatri Arşivinde Türk hekimlerinin yaptığı bir çalışmada yer alan 2013 verilerine göre, fiziki muayene ve radyolojik bulgularda ateş, öksürük ve boğaz ağrısının birlikte görüldüğü durumlarda hastalara akut bronşit, bronşiolit, bronkopnömoni ve pnömoni gibi tanılar konulmuştur. Kimi zaman bakteri ve virüslerin yarattığı kimi zaman da soğuk içeceklerin ve kirli havanın neden olduğu boğaz enfeksiyonlarında belirti olduğu zaman bulaşıcılık da olabilir. Bu nedenle boğaz ağrısı nasıl geçer ya da boğaz ağrısına ne iyi gelir,  gibi soruların detaylı yanıtlanması gerekir.

 

Boğaz Ağrısı Neden Olur?

• Akut farenjit olarak da bilinen boğaz ağrısı neden olur, sorusundan rinovirüs, koronavirüs ve adenovirüs gibi virüsler sorumludur. Çocuklarda ve yetişkinlerde hayli sık rastlanan boğaz ağrısı etiyolojisi, vakaların %70’inde viral, %30’unda ise bakteriyel olarak gelişir. Erişkin veya pediatrik vakaların çoğu antibiyotik tedavisi gerektirmeden de geçebilir. Ancak ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi’nin Sağlık Enstitülerinin yayınladığı bir makalenin sonucuna göre; 26 ülkede yapılan araştırmalar, boğaz ağrısının dünya çapında en çok antibiyotik kullanımı ile sonuçlanan hastalık olduğuna dikkat çekmektedir. Fakat her durumda viral olduğunda etkisiz olduğu değerlendirilen antibiyotiklere karşı hem gereksiz kullanımı önlemek hem de vücut direncini evde artırmak suretiyle tedaviye destek olabilecek bazı alternatif yöntemler de mevcuttur. 

 

• Yaşanan semptomları hafifletmek için boğaz ağrısına ne iyi gelir evde uygulanabilecek doğal tedavi yöntemleri nelerdir gibi çeşitli sorulara yanıt arayarak iyileşme sürecine katkıda bulabilirsiniz. Boğazda şişlik hissi ve ağrıyla kendini belli eden boğaz ağrısı zamanla yutkunmada problem yaratır. Hastalık belirtileri yutkunma güçlüğü ve boğazda acı gibi semptomlarla ilerlediğinde öksürük ve bademcik şişmesi gibi semptomlarla belirtiler artabilir. 

 

• İnsanlar arasında hayli kolay yayılan boğaz enfeksiyonları, öksürük ve hapşırıklarda yer alan damlacık yoluyla yayıldığı için kapalı alanlarda sık kalanlarda daha fazla rastlanır. Kuru burun yani düşük nem, virüslerin burun yoluyla içeri girişini kolaylaştırır. Havanın kuru olması ve sürekli ağızdan nefes alma gibi sorunlar da boğazda kuruluk yaratabilir. Bazı durumlarda yaşanan viral hastalıklar da boğaz ağrısı yaratabilir. Özellikle influenza, suçiçeği, kızamık, krup gibi hastalıklar boğaz ağrısına neden olurken; soğuk içecek, küf, kirli hava, sigara, evcil hayvan tüyüne ve polene karşı alerji gibi durumlarda da hastalık görülebilir. İç mekân temizliğinde kullanılan kimyasalların da boğazda tahriş yarattığı gözlemlenir. Bağırarak ve uzun süre konuşma da boğaz ağrısına yol açması mümkündür. 

 

Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?

Hastalıkların en sık görülen semptomlarından biri olan boğaz ağrısı için denenen pek çok ev tedavi yöntemi tatmin edici sonuçlar vermektedir. Özellikle Covid-19 ile yoğun bir şekilde ortaya çıkan semptomlardan biri olan boğaz ağrısına tat ve koku kaybı eşlik ediyorsa doktora danışmak gerekmektedir. Boğaz ağrısını hafifletmek için evde uygulanabilecek tedavi yöntemleri şöyle sıralanabilir: 

• Sıcak Bitki Çayları ve Bal 

Anti-inflamatuar, antiviral ve antibakteriyel özelliğiyle tercih edilen sıcak bitki çayları boğaz ağrısını hafiflemesini sağlayabilir. Adaçayı, ıhlamur, nane çayı, papatya çayı, rezene, zencefil ve bal karışımlı sıvılar boğazı nemlendirerek boğaz ağrısına olumlu etki eder. Boğazda öksürük nedeniyle oluşan tahrişlerde sıcak çayların içerisine bal karıştırarak tahrişin oluşturduğu ağrıyı daha az hissedebilirsiniz. Sıcak sıvılar mukus zarını temizleyerek hastalık semptomlarının ilerlemesiyle oluşabilecek sinüs enfeksiyonlarının oluşumunu önlemede destek olabilir. Avrupa’da yapılan bir çalışmada 100 çalışma grubu hastasının boğaz ağrısına karşı günde 2 defa 1 çorba kaşığı bal alması tavsiye edilmiştir. 100 kontrol grubu hastasına da balsız ilaç tedavisine başlanmıştır. 15 gün sonra hastaların şikâyetlerine göre değerlendirilen çalışmanın sonucunda çalışma grubundaki hastaların kontrol grubundakilere göre daha memnun olduğu saptanmıştır. 

• Gargara 

1/2 çay kaşığı tuzu veya benzer miktarda kabartma tozunu bir bardak ılık suda eriterek her üç saatte bir olacak şekilde boğaza gargara yapmak ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir. Tuzlu su genellikle boğazda şişlik ve tahriş var ise boğazı yatıştırmada boğazı tahriş eden asit reflüsüne engel olabilir. 1 çay bardağı suya 2 kaşık elma sirkesi ekleyerek de boğazınıza gargara yapabilirsiniz. Antibakteriyel özelliklerle bilinen sirke boğazın ağrısını dindirmek için fayda sağlayabilir. 

• Buhar ve nem

Sıcak bir duş almak veya sıcak buharda biraz solumak boğazı rahatlatabilir. Boğazı daha da tahriş edebilecek kuru havayı değiştirmek amacıyla oda nemlendiricisi yardımcı olabilir. Klima veya petekli kuru hava alanları nemlendirilerek kuruluğa önlem alınabilir. Yaşam alanlarının düzenli olarak havalanması, küf veya bakteri gibi mikroorganizmalardan arındırılması boğaz enfeksiyonlarına yakalanmadan evvel önlem alınması açısından herkese tavsiye edilir. 

• Pastiller

İçerisinde yer verilen aromalar ve mineral bileşimleri nedeniyle pastiller boğaz ağrısına neden olan boğaz tahrişi, kuru mukoza ve ses kısılması gibi birincil semptomlarda kullanılabilir. Tükürük salgısını artıran ve boğaz bölgesindeki tahrişin verdiği rahatsızlık hissinin hafiflemesinde yardımcı olur. Şiddetli boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, ateş ve nefes alma güçlüğü yaşıyorsanız hekime danışmanız gerekmektedir.

 

Boğaz Ağrısı Nasıl Geçer?

Viral enfeksiyonların neden olduğu boğaz ağrıları 5-7 gün içinde iyileşebilirken bakteriyel enfeksiyonlar reçeteli tedavi gerektirebilir. Araştırmaların çoğunda boğaz ağrısı vakalarının çoğunda, farenjite çeviren enfeksiyon viraldir. Dolayısıyla bir hafta dinlenme ve bol sıvı takviyesi ile kendiliğinden geçebilir. Yetersiz antibiyotik kullanımı, bozulmuş mikroflora, epitelyal bariyerin bozulması gibi nedenlerle boğaz kolayca enfekte olabilir. 

Boğaz enfeksiyonlarının ancak %15’i ateş ile sonuçlandığı için hekim tarafından bir boğaz kültürü yapılarak değerlendirilmesi gerekir. Diğer hastalarda doğal çözümler boğaz ağrısının hafiflemesinde hastaya destek olabilir. Boğaz ağrılarının hafiflemesine destek olmak amacıyla Strepsils Herbal gibi boğaz pastillerini kullanabilirsiniz.

Boğaz ağrısına evde yapılan yöntemlerle destek olmak amacıyla kullanılan pastil, sprey, macun, bitki çayları ve çorbalar ile bağışıklık sistemine de katkı sağlayabilir. Fakat çocuklarda ve hamilelerde farklı sonuçlar doğurabileceği için doktora danışılması önemlidir. Çocuğuna ilaçla tedavi başlamak istemeyen pek çok ailenin sıklıkla sorduğu çocuğun boğaz ağrısına ne iyi gelir sorusu çocukların sevdiği şeylere göre değişebilir. Genel olarak hastalığın seyri ile beslenmede güçlük yaşayan çocukta şişmiş lenf, öksürük ve soluk alıp vermede güçlük fark edilirse boğaz ağrısını ne geçirir sorusunun doktora sorulması tavsiye edilir. 

Hapşırma, boğazda gıdıklanma, düşük derece ateş ve burun akıntısı gibi boğaz ağrısının eşlik ettiği soğuk algınlığı belirtileri görünmeye başladığında yetişkinlerde ve çocuklarda da tedavi, dinlenme ve beraberinde bol sıvı almayı içerir. Boğaz ağrısında alternatif tedavi yöntemleri özellikle çocuklar ve hamileler için güvenli olmayabilir, herhangi bir bitkisel tedaviye başlamadan evvel doktora danışabilirsiniz.   

Kaynaklar:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7883223/
2. https://www.sign.ac.uk/media/1055/sign117.pdf
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3621398/
4. http://www.med.umich.edu/1libr/CCG/Pharyngitis.pdf
5. https://uhs.nd.edu/assets/165794/sore_throat_brochure_11_446k.pdf
6. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ijcp.13879
7. https://assets.heartfoundation.org.nz/documents/shop/heart-healthcare/non-stock-resources/sore-throat-algorithm.pdf
8. https://njppp.com/fulltext/28-1478482106.pdf